Świadomość ciała. O co w tym chodzi?
Czy zdarza ci się zjeść coś bez zastanowienia, tylko dlatego, że jest łatwo dostępne i wygodne, nawet jeśli twoje ciało nie jest naprawdę głodne?
Czy doświadczasz częstego zmęczenia i stresu, które wpływają na twoje wybory żywieniowe?
Jeśli tak, to prawdopodobnie warto przyjrzeć się swojej świadomości ciała i tego, jakie sygnały wysyła organizm. Moim odkryciem było np. to, że pewne słodkie pokusy zwyczajnie muszę schować albo ich nie kupować. Działa:))
W dzisiejszym zabieganym świecie, gdzie tempo życia staje się coraz szybsze, a nasze nawyki żywieniowe podlegają wpływowi reklam, stresu i łatwości dostępu do wygodnych przekąsek, rozwijanie świadomości ciała staje się koniecznością. To kluczowy element, który pozwala nam podejmować zdrowsze wybory.
W tym artykule pochylam się nad koncepcją rozwoju świadomości ciała, bo z doświadczenia wiem, że to temat numer jeden. Zwłaszcza, jeśli zależy nam na trwałej zmianie nawyków żywieniowych, zdrowej relacji z jedzeniem i zachowaniu zdrowej wagi. Świadomość ciała przedstawiam, jako suma czterech istotnych, z mojego punktu widzenia, komponentów.
Kiedyś sama zaczęłam się baczniej przyglądać swoim nawykowym reakcjom w przypadku różnych zachowań, jak też w przypadku nawyków myślowych. Tak. Nawyki myślowe posiada każdy! Nie wszystkie nas wspierają.
Główne zagadnienia, które zostaną omówione w artykule, to:
- Co to jest świadomość ciała i jakie są jej elementy w kontekście jedzenia i relacji z jedzeniem?
- Jakie znaczenie ma rozwijanie świadomości ciała dla zmiany nawyków żywieniowych i zdrowszego stylu życia?
- Jakie strategie mogą być skuteczne w rozwijaniu świadomości ciała, szczególnie dla kobiety pracującej umysłowo, która z tego powodu często odczuwa zmęczenie i stres?
Czym jest świadomość ciała?
Świadomość ciała to zdolność rozumienia, co dzieje się w moim wnętrzu, w ciele i umyśle, w odpowiedzi na bodźce zewnętrzne i wewnętrzne. To również świadomość i rozumienie, jak reaguję na jedzenie poprzez doznania fizyczne, jakie emocje pojawiają się przed, po i podczas posiłków, i jakie myśli krążą w głowie, gdy podejmuję różne decyzje, zwłaszcza w kontekście jedzenia. To świadomość tego, jak myśli wpływają na emocje, a emocje na myśli oraz jaki jest mój bieżący poziom energii, ma ogromne znaczenie w podejmowaniu naszych decyzji i kształtowaniu naszego zachowania.
elementy świadomości ciała
Rozwijanie świadomości ciała obejmuje kilka kluczowych elementów:
1. fizyczne doznania
Świadomość naszych fizycznych odczuć, takich jak doznanie głodu, sytości, poziomu energii, czy satysfakcji po jedzeniu, jest fundamentalna dla zdrowego żywienia. Dla kobiety pracującej umysłowo, która często jest zmęczona i zestresowana, zrozumienie tych sygnałów jest szczególnie ważne.
Przykłady
- Doznanie głodu
Zamiast ignorować głód w pośpiechu, warto nauczyć się zatrzymać na chwilę, zdać sobie sprawę z tego, że jesteśmy głodne i zadbać o zdrowy posiłek. Warto również zwrócić uwagę na sygnały, które ciało wysyła, aby unikać przejadania się.
- Doznanie sytości
Po zjedzeniu albo w trakcie posiłku, warto zatrzymać się na chwilę i zastanowić się, jaki poziom sytości nam towarzyszy, czy już nie czujemy głodu, czy czujemy przejedzenie itp. Unikanie jedzenia na automatycznym pilocie pozwala uniknąć nadmiernego spożycia pokarmu.
- Zrozumienie zmęczenia
Kiedy jesteśmy zmęczeni, nasze ciało może pragnąć szybkiej dawki energii w postaci słodyczy, czy napojów energetycznych. Rozwijanie świadomości ciała pozwala na zrozumienie, że to jedynie chwilowe rozwiązanie, po którym szybko będzie chciało nam się jeść, będziemy odczuwać senność. Zdrowszym wyborem będzie odpowiednia ilość snu, relaks, odpoczynek i zdrowsze posiłki, które dostarczą trwałej energii.
2. emocje
Świadomość emocji to kolejny istotny element. Wszyscy często doświadczamy różnych emocji, takich jak stres, zmęczenie czy frustracja, które mogą wpływać na nasze wybory żywieniowe.
Przykłady:
- Stres
W momencie silnego stresu możemy być skłonni sięgać po przekąski bogate w tłuszcze i cukry, które na krótką chwilę przynoszą ulgę. Jednak świadomość ciała pozwala rozpoznać i zrozumieć, że istnieją zdrowsze sposoby na radzenie sobie ze stresem, takie jak techniki oddechowe, aktywność fizyczna, treningi relaksacyjne (Schultza, Jacobsona), treningi mentalne, przebywanie w naturze.
- Zmęczenie
Kiedy jesteśmy zmęczeni, nasze ciało może pragnąć szybkiej dawki energii w postaci słodyczy czy napojów energetycznych. Rozwijanie świadomości ciała pozwala na zrozumienie, że to jedynie chwilowe rozwiązanie, a zdrowszym wyborem będzie odpowiednia ilość snu i zdrowe posiłki, które dostarczą nam trwałej energii.
3. myśli i przekonania
Rozpoznanie swoich myśli i przekonań na temat siebie, świata, jedzenia jest kluczowe w budowaniu zdrowych nawyków żywieniowych. Kobiety często mają tendencję do krytycznych myśli dotyczących swojego wyglądu czy zdrowego stylu życia.
Przykłady:
- Przekonania dotyczące odżywiania
Kiedy odczuwamy presję, że musimy zawsze jeść idealnie zdrowo, to może to prowadzić do poczucia winy, gdy popełniamy odstępstwo. Rozwijanie świadomości ciała pozwoli zrozumieć, że odżywianie to proces, a nie idealny cel, i że nie warto miażdżyć się za odstępstwa.
4. Wiedza zewnętrzna jako wsparcie w rozwijaniu świadomości ciała
Rola wiedzy zewnętrznej w rozwijaniu świadomości ciała nie może być pominięta. Chociaż wewnętrzna intuicja i samoobserwacja są ważne, aby zrozumieć sygnały, jakie wysyła nam nasze ciało, wiedza zewnętrzna dostarcza nam wartościowego kontekstu i wsparcia, które pomaga nam podejmować bardziej świadome i skuteczne decyzje żywieniowe.
Przykłady:
Nauka o żywieniu
Zrozumienie podstawowych zasad żywienia pozwala nam lepiej zrozumieć, jakie składniki odżywcze są niezbędne dla naszego zdrowia. Wiedza na temat, jakie produkty dostarczają nam energii, witamin i minerałów, jest szczególnie cenna.
- Białko
Jest kluczowe dla regeneracji mięśni, działania hormonów, funkcji układu odpornościowego, syntezowania enzymów i innych procesów w organizmie. Znajduje się m.in. w chudym mięsie drobiowym, rybach, jajach, nabiale, orzechach i roślinach strączkowych.
- Węglowodany
Stanowią główne źródło energii dla mózgu, mięśni i innych narządów. Proste (np. cukry owocowe) dają szybką energię, a złożone (np. produkty zbożowe) zapewniają długotrwałe uczucie sytości.
- Tłuszcze
Są nośnikiem witamin, wspomagają wchłanianie składników odżywczych i odgrywają rolę w funkcjonowaniu układu nerwowego. Warto wybierać zdrowe tłuszcze, takie jak oleje roślinne, orzechy, ryby bogate w kwasy omega-3.
- Błonnik
Pełni ważną funkcję w regulacji pracy układu pokarmowego, kontroluje poziom glukozy i cholesterolu, wspiera utrzymanie zdrowej masy ciała. Znajdziemy go w warzywach, owocach, pełnoziarnistych produktach zbożowych, nasionach, orzechach i roślinach strączkowych.
Dzięki wiedzy o tych składnikach możemy dostosować naszą dietę w sposób bardziej świadomy i korzystny dla zdrowia.
Informacje o produktach i składnikach
Świadomość tego, co zawiera dany produkt spożywczy, pomaga nam podejmować lepsze decyzje żywieniowe. Dla kobiety, która jest przeciążona obowiązkami, może być wygodnie sięgnąć po gotowe dania czy fast-food, ale świadomość składników w takich produktach pomoże jej unikać jedzenia bogatego w sztuczne dodatki, konserwanty czy nadmiar cukru, czy soli.
Zasoby edukacyjne
Wszystkie te informacje dostępne są w różnych zasobach edukacyjnych, takich jak np. strona Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej, porady eksperckie, książki, artykuły czy programy edukacyjne na temat zdrowego odżywiania.
Edukacja nie ogranicza się tylko do odżywiania. W ogromnym stopniu powinna dotykać psychologicznych, socjologiczno-filozoficznych aspektów funkcjonowania człowieka. To klucz do trwałej zmiany.
podsumowanie
Świadomość ciała i zdrowa relacja z jedzeniem stanowią fundament zdrowego stylu życia. Wszyscy zaczynamy od podstaw, aby rozwijać tę świadomość i tworzyć pozytywne nawyki żywieniowe.
Jednym z najprostszych, ale skutecznych sposobów na rozpoczęcie tej przygody może być praktyka zauważania oddechu. Sama zaczynałam od tej metody. Dlatego szczerze ją polecam. Początkowo może się zdarzyć, że będziemy o niej zapominać. To normalne. Wówczas dobrym pomysłem będzie np. poproszenie koleżanki o to aby nam przypominała o wykonaniu tej drobnej praktyki w ciągu dnia. Warto również wyznaczać sobie drobne nagrody za zauważanie swojego oddechu.
To ćwiczenie jest idealnym, pierwszym krokiem w rozwijaniu świadomości ciała. Dzięki któremu skupisz uwagę na teraźniejszości, redukując stres i zapewniając sobie chwilę spokoju w trakcie zapracowanego dnia.
Ćwiczenie – Zauważanie oddechu
Zauważanie oddechu to prosta praktyka, którą możemy ćwiczyć, nawet w trakcie codziennych obowiązków. Nie tylko stanowi początek naszej przygody z rozwojem świadomości ciała, ale jest też kluczowym narzędziem do zrozumienia siebie i swojego jedzenia. Regularne praktykowanie tego ćwiczenia i dalszy rozwój świadomości ciała pozwoli na bardziej świadome podejmowanie decyzji żywieniowych.
Jak go wykonać?
- Wybierz kilka chwil w ciągu dnia, kiedy możesz się zatrzymać. Szczególnie kiedy odczuwasz stres lub zmęczenie.
- Wyprostuj plecy i zamknij oczy, jeśli to możliwe.
- Skup swoją uwagę na oddechu. Zauważ, jak powietrze swobodnie wchodzi do twoich płuc podczas wdechu, a następnie jak opuszcza ciało podczas wydechu.
- Skup się tylko na oddechu. Możesz też zauważać swoje myśli, które mogą się pojawiać, ale bez przywiązywania się do nich. Pozwalaj im przepływać tak jak płynie oddech.
- Wykonuj to ćwiczenie przez kilka minut, pozwalając sobie na chwilę uważności w ciągu dnia.
Korzyści z ćwiczenia:
- Łatwe do wdrożenia na bieżąco, nawet w trakcie zapracowanego dnia.
- Redukuje stres i zapewnia chwilę spokoju w natłoku obowiązków.
- Pomaga skupić uwagę na teraźniejszości i cieszyć się chwilą uważności.
- Oddech uspokaja układ nerwowy poprzez aktywację układu współczulnego, który jest odpowiedzialny za odpoczynek i relaksację, co z kolei zmniejsza aktywność układu współczulnego, który jest odpowiedzialny za reakcje stresowe. Wzmożone, spokojne oddychanie pomaga zredukować poziom kortyzolu i innych hormonów stresu, co prowadzi do ogólnej redukcji napięcia i stresu w ciele i umyśle.
- Wprowadza podstawę do umiejętności rozwijania świadomości ciała i zdrowego podejścia do jedzenia.
Rozpocznij swoją przygodę z rozwijaniem świadomości ciała, zaczynając od tego prostego i pierwszego kroku na drodze do większego zrozumienia siebie i w konsekwencji swoich nawyków żywieniowych. W miarę jak będziesz praktykować to ćwiczenie na bieżąco, zyskasz większą kontrolę nad swoimi reakcjami i znajdziesz harmonię w natłoku codziennego życia.
Zmiana nawyków żywieniowych dla wielu z nas wydaje się żmudna i nudna. Dlatego w następnym artykule porozmawiamy o tym, jak ułożyć swoje relacje z nudą.
Jeśli jesteś kobietą i chcesz otrzymywać więcej wartościowych treści, to serdecznie zapraszam do zapisania się do Newslettera, poprzez pobranie darmowego e-booka 5 kroków do jedzenia z głową. Znajdziesz w nim więcej praktycznych ćwiczeń.
